Omurgayı oluşturan temel yapılar; omurlar, omurların arasındaki yastıkçık görevi gören diskler ve çevre dokulardır. Disklerin aşırı zorlanma, travma, yaşlanma veya benzeri nedenlerle yapısının bozulması sonucunda omurgada dejenerasyon gelişir.

Omurga dejenerasyonu, yaşlanma, yaşam tarzı, genetik faktörler ve çevresel etkenler nedeniyle omurgada zamanla ortaya çıkan yapısal bozulmaların genel adıdır. Bu süreçte omurlar arasında yer alan diskler, eklemler ve bağ dokuları işlevlerini tam olarak yerine getiremez hale gelir. Sonuçta boyun ve bel bölgesinde ağrı, hareket kısıtlılığı ve çeşitli omurga hastalıkları gelişebilir.

Omurga Dejenerasyonu Sürecinde Neler Olur?

Omurgada meydana gelen bu bozulma yavaş ilerler ve kişinin günlük yaşamını doğrudan etkileyebilir. Dejenerasyon sürecinde şu değişiklikler ortaya çıkar:

  • Disk yapısı, beslenmesi ve metabolizması bozulur. Disklerin beslenme kapasitesi azaldıkça iyileşme süreci de yavaşlar.
  • Diskin içindeki su miktarı azalır. Sağlıklı bir disk yaklaşık %80 oranında sudan oluşur. Su kaybı arttıkça disk esnekliğini kaybeder.
  • Diskin yüklenmeye karşı direnci düşer. Günlük hareketlerde bile omurga zorlanmaya başlar.
  • Omurlar arasındaki eklemler bozulur. Bu durum ağrıya, sertliğe ve kireçlenmeye neden olabilir.
  • Omurganın yük taşıma kapasitesi azalır. Normal hareketler bile ağrıya yol açar.

Omurga Dejenerasyonu Hangi Hastalıklara Yol Açar?

Omurgada meydana gelen dejeneratif değişiklikler zamanla çeşitli omurga hastalıklarına neden olabilir. Bu hastalıklar arasında şunlar yer alır:

  • Boyun fıtığı (Servikal disk hernisi): Diskin dışarı taşmasıyla boyun ağrısı, kollarda uyuşma ve güçsüzlük ortaya çıkar.
  • Boyun omurlarında kayma: Omurların yer değiştirmesi sonucu sinir basısı ve hareket kısıtlılığı gelişebilir.
  • Bel fıtığı (Lomber disk hernisi): Bel ağrısı ve bacaklara yayılan siyatik tarzı ağrılarla kendini gösterir.
  • Bel omurlarında kayma: İleri yaşlarda sık görülen bu durum bel ağrısına ve omurga instabilitesine yol açar.
  • Omurilik kanal darlığı (Spinal stenoz): Omurilik kanalının daralmasıyla yürüme güçlüğü, bacaklarda uyuşma ve ağrı ortaya çıkar.
  • Erişkin skolyozu: Dejeneratif süreç sonucu omurgada eğrilik gelişebilir ve duruş bozukluklarına sebep olur.

Omurga Dejenerasyonunun Belirtileri

  • Kronik boyun ve bel ağrısı
  • Hareket kısıtlılığı
  • Kollarda veya bacaklarda uyuşma, karıncalanma
  • Kas güçsüzlüğü
  • Uzun süre yürürken artan bacak ağrısı
  • Duruş bozuklukları

Omurga Dejenerasyonundan Korunma Yolları

Her ne kadar yaşlanma süreci durdurulamaz olsa da omurga sağlığını korumak için bazı önlemler alınabilir:

  • Düzenli egzersiz yaparak kasları güçlü tutmak
  • Fazla kilolardan kurtulmak
  • Doğru oturma, ayakta durma ve yatma pozisyonlarını öğrenmek
  • Ağır yükleri doğru teknikle kaldırmak
  • Sigara ve alkol kullanımından kaçınmak
  • Kalsiyum ve D vitamini açısından zengin beslenmek

Omurga dejenerasyonu, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ama önlem alınarak yavaşlatılabilen bir süreçtir. Boyun fıtığı, bel fıtığı, omurilik kanal darlığı ve skolyoz gibi birçok hastalığın temelinde bu dejeneratif değişiklikler yer alır. Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve doğru yaşam alışkanlıkları ile omurga sağlığını korumak mümkündür.