Kemik kütlesinde ve kemiğin mineral içeriğinde azalma olarak tanımlanır.
Osteoporoz, halk arasında kemik erimesi olarak bilinen ve özellikle ileri yaşlarda sık görülen bir kemik hastalığıdır. Kemik yoğunluğunun azalması ile kemikler zayıflar, kırılgan hale gelir ve günlük yaşam kalitesi olumsuz etkilenir. Kadınlarda menopoz sonrası osteoporoz daha sık görülmektedir. Bu durum, hormonların azalmasıyla birlikte kemik yapısının korunamamasından kaynaklanır.
Sadece kadınlarda değil, erkeklerde de osteoporoz gelişebilir. Ayrıca kortizol (steroid) ilaçlarının uzun süreli kullanımı, bazı metabolik hastalıklar, genetik faktörler, yetersiz beslenme ve güneş ışığından yeterince faydalanamamak da kemik erimesine yol açabilir.
Kemik Erimesi (Osteoporoz) Belirtileri Nelerdir?
- Bel, sırt ve boyun ağrıları
- Boy kısalması (kemiklerin çökmesi nedeniyle)
- Omurga eğrilikleri (kifoz/kamburluk)
- Küçük darbelerle oluşan kırıklar
- Günlük aktivitelerde zorlanma ve hareket kısıtlılığı
Osteoporozun erken evrelerinde belirgin bir şikayet olmayabilir. Bu nedenle düzenli sağlık kontrolleri ve kemik yoğunluğu ölçümü (DEXA testi) büyük önem taşır. Özellikle 50 yaş üzerindeki kadınların ve risk grubundaki erkeklerin rutin olarak kemik ölçümü yaptırması önerilir.
Kemik Erimesi (Osteoporoz) Tanısı Nasıl Konulur?
Osteoporoz tanısı için en sık kullanılan yöntem DEXA (Dual Energy X-ray Absorptiometry) testidir. Bu yöntem ile kemik yoğunluğu ölçülerek kişinin osteoporoz riski belirlenir. Ayrıca bazı laboratuvar testleri ile kalsiyum, D vitamini ve hormon seviyeleri de incelenebilir.
Direkt röntgenlerde kemik yoğunluğu tam olarak ölçülemez, ancak ileri düzey kemik erimelerinde röntgenlerde de kemiklerin zayıflığı görülebilir. Bu nedenle DEXA testi osteoporoz tanısında altın standarttır.
Kemik Erimesi (Osteoporoz) Yol Açtığı Kırıklar
Osteoporozun en ciddi sonuçlarından biri omurga kırıklarıdır. Bu kırıklar genellikle ciddi bir travma olmadan, günlük aktiviteler sırasında bile ortaya çıkabilir. Omurgada gelişen kırıkların %80’i, bel ve sırt ağrısı şikâyeti ile başvuran hastaların tetkiklerinde tesadüfen tespit edilmektedir.
Osteoporotik kırıklar hastaların yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürür. Ağrı, hareket kısıtlılığı ve kamburluk gibi sorunlara yol açar. Kadınlarda osteoporotik kırıkların varlığı, yeni bir kırık oluşma riskini dört kat artırır. Özellikle ilk bir yıl içerisinde yeni kırıkların gelişme ihtimali yüksektir.
Kemik Erimesi (Osteoporoz) Korunma Yöntemleri
Osteoporozdan korunmak için yaşam tarzı değişiklikleri oldukça önemlidir:
- Düzenli egzersiz: Yürüyüş, yüzme, yoga ve hafif ağırlık çalışmaları kemik yoğunluğunu korur.
- D vitamini: Güneş ışığından yeterince faydalanmak ve gerekirse doktor kontrolünde D vitamini takviyesi almak gerekir.
- Kalsiyum açısından zengin beslenme: Süt, yoğurt, peynir, yeşil yapraklı sebzeler ve badem gibi besinler tercih edilmelidir.
- Sigaradan ve aşırı alkolden uzak durmak: Kemik sağlığını olumsuz etkileyen bu alışkanlıklardan kaçınmak gerekir.
Kemik Erimesi (Osteoporoz) Tedavi Yöntemleri
Kemik Erimesi (Osteoporoz) Ameliyatsız Tedavi
Kemik erimesinin başlangıç evrelerinde ilaç tedavisi, kalsiyum ve D vitamini desteği, düzenli egzersiz ve sağlıklı beslenme en etkili yöntemlerdir. İleri evre osteoporozda kırık oluşması durumunda ise istirahat, ağrı kesici ve korse kullanımı standart tedavi yöntemleridir.
Kemik Erimesi (Osteoporoz) Cerrahi Tedavi
Kırıkların tedavisinde kapalı yöntemlerle yapılan dolgu işlemleri (vertebroplasti ve kifoplasti) oldukça başarılı sonuçlar verir:
- Hastaya lokal anestezi ve sakinleştirici ilaç verilir
- Küçük bir kesi ile omurgaya girilir
- Çökmüş omurganın yüksekliği özel balon ile yeniden kazandırılabilir
- Kırık bölgesine kemik çimentosu enjekte edilir
- Hasta çoğu zaman aynı gün taburcu edilebilir
Eğer bu işlemler yeterli olmazsa veya omurgada ciddi kamburluk gelişirse, enstrümantasyon ve füzyon ameliyatları uygulanabilir.
➖Kemik Erimesi (Osteoporoz) İlgili Sık Sorulan Sorular➖
Kemik Erimesi (Osteoporoz) Tamamen İyileşir Mi?
Osteoporoz kronik bir hastalıktır. Tamamen iyileşmez, ancak doğru tedavi ile ilerlemesi durdurulabilir ve kırık riski azaltılabilir.
Kemik Erimesi (Osteoporoz) Kimler Risk Altındadır?
Menopoz sonrası kadınlar, 50 yaş üstü bireyler, ailesinde osteoporoz öyküsü olanlar, uzun süreli kortizon kullananlar ve yetersiz beslenen kişiler risk grubundadır.
Kemik Erimesi (Osteoporoz) Ne Zaman Başlar?
Kemik kaybı genellikle 30’lu yaşlardan sonra başlar. Ancak menopoz döneminde hızlanır.
Osteoporoz (kemik erimesi), sessiz ilerleyen ama ciddi sonuçlara yol açabilen bir hastalıktır. Erken tanı ve tedavi, yaşam kalitesini korumak açısından hayati önem taşır. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve güneş ışığından faydalanmak, osteoporozdan korunmada en güçlü silahlardır.
Eğer siz de kemik sağlığınızı korumak ve osteoporoz riskini azaltmak istiyorsanız, düzenli olarak kemik ölçümü yaptırmayı ihmal etmeyin.
